به نام پروردگار

 

 

بابک امین‌تفرشی، عکاس شناخته‌شده ایرانی و مدیر برنامه TWAN این تصویر زیبا را از درخشش شفق قطبی بر فراز روستایی در لپلند سوئد ثبت کرده و آن را Dancing Queen نامیده است.

شفق قطبی وقتی اتفاق می‌افتد که یون‌های پرانرژی موجود در طوفان خورشیدی در میدان مغناطیسی زمین منحرف شده و در نزدیکی نواحی قطبی به نزدیکی جو برسند. برخورد این ذرات پرانرژی با مولکول‌های اکسیژن و نیتروژن سبب برانگیخته‌شدن الکترون‌های این مولکول‌ها می‌شود و برگشتن این الکترون‌ها به ترازهای اصلی، موجب گسیل پرتوهای نور مرئی می‌شود. اغلب این پرتوهای مریی در طول‌موج 558 نانومتر (هر نانومتر یک‌میلیاردیم متر یا 10 به توان منفی 9 متر است) که متناظر با نور سبز است، منتشر می‌شوند و دلیل آن، برانگیختگی اتم‌های اکسیژن در لایه های فوقانی جو است. پرتوهای سرخ‌رنگ که در طول‌موج 630نانومتر منتشر می‌شوند، در اثر برانگیختگی اتم‌های نیتروژن گسیل می‌شوند.
شایان ذکر است که این تصویر در اواخر اسفندماه گذشته گرفته شده و به همین دلیل، آسمان کاملا تاریک دیده می‌شود. در حال حاضر، آفتاب در نواحی شمالی سوئد اصلا غروب نمی‌کند یا مدت‌زمان کمی را زیر افق می‌رود و آسمان در تمام 24 ساعت روشن و در وضعیت گرگ‌ومیش (فلق و شفق) قرار دارد.

درخشش شمالگان:مشهورترین نمایش نورپردازی طبیعت در این تصویر، بر فراز منطقه لانگیربین نروژ و در درخشش ماه کامل در آسمان به تصویر کشیده شده است. این بازی خیره‌کننده نور که در منطقه قطب شمال با نام شفق شمالی (Aurora Borealis) خوانده می‌شود، زمانی‌که در عرض‌های جغرافیایی نزدیک قطب جنوب رخ می‌دهد به نام شفق جنوبی (Aurora Australis) نامیده می‌شود. این پدیده طبیعی که ناشی از برخورد ذرات خورشیدی با میدان مغناطیسی زمین است، علاوه بر سیاره ما در مشتری، زحل، اورانوس و نپتون نیز مشاهده می‌شود.

ستارگان معلق: از دید یک رصدخانه نیوزلندی، این طور به نظر می رسد که خوشه ستاره‌ای جوان NGC 6193 (مرکز تصویر) در میان سحابی NGC 6188 معلق است؛ سحابی که خود نیز مملو از هزاران ستاره رنگی و کم‌نورتر است. سحابی NGC 6188 یک سحابی گسیلشی (نشری) عظیم در فاصله 4 هزار سال نوری از زمین است که در صورت فلکی آتشدان (Ara) قرار دارد.

غبار ستاره‌ای:بر بالای قله کلیمانجارو، بازوی کهکشان راه شیری آسمان پوشیده از غبار ستاره‌ای را می‌شکافد. این تصویر زیبا در نزدیکی شهر موشی در کوهپایه‌های جنوبی کلیمانجارو گرفته شده است. لکه تقریبا شیری‌رنگ کوچک‌تر سمت چپ تصویر ابر ماژلانی کوچک است؛ کهکشانی کوتوله در فاصله 300هزار سال‌نوری از زمین که خانه میلیون‌ها ستاره است.

کهکشان کوتوله: در فقدان بازوهای فراگیر همانند کهکشان راه شیری، کهکشان کوتوله DDO 82 (که در عکس‌های اخیر تلسکوپ فضایی هابل به تصویر کشیده شده است) شبیه ابری از بخار به نظر می‌رسد. در فاصله 13 میلیون سال نوری از زمین و در صورت فلکی دب اکبر، کهکشان DDO 82 جزو کهکشان‌های مارپیچی ماژلانی به شمار می‌رود.

مهد کودک ستاره‌ای:این تصویر سرشار از نور صورتی‌رنگ بهترین تصویر تهیه شده تا به امروز از یک مهد کودک ستاره‌ای زنده است که با نام سحابی NGC 6357 شناخته می‌شود. این تصویر به تازگی منتشر شده در نور مرئی، توسط تلسکوپ خیلی بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) واقع در شیلی تهیه شده است.

نوارهای رنگی نشان دهنده درخشش گاز و غبار هستند، در حالی که نقاط آبی و سفید ستارگان داغ جوانی را نشان می‌دهند که درون این سحابی می‌درخشند. سحابیNGC 6357 که به دلیل شکل‌های خیال‌انگیز یک جمجه و کبوتر که در تصاویر فروسرخ این ابر کیهانی دیده می‌شود به نام سحابی «جنگ و صلح» نیز شناخته می‌شود، در صورت فلکی عقرب و در فاصله 8 هزار سال نوری از زمین قرار دارد.

زمین پویا: این نمایش افلاک‌نما جدید ناسا به نام «زمین پویا: سیاحت موتور آب و هوایی زمین» ذرات خورشیدی را نشان می‌دهد که چگونه وقتی‌که به سرعت مشغول عبور از اطراف میدان مغناطیسی زمین هستند منحرف می‌شوند. این عکس فروان جرم تاج خورشید –انفجاری از ذرات باردار از جو بالایی خورشید- را در مقیاس کامل نشان می‌دهد.

زمانی‌که این ذرات به زمین می‌رسند، در اثر اندرکنش با مولکول‌های جو زمین شفق شمالی و جنوبی را ایجاد می‌کنند. در شرایط مناسب، فوران تاج خورشید می‌تواند طوفان‌های خورشیدی شدیدی را به راه اندازد که باعث صدمه ماهواره‌ها یا قطع خطوط برق می‌شود.

دهانه میکی‌موس: مطمئنا شرکت دیزنی در سیاره عطارد پارک تفریحی باز نکرده است (البته هنوز!)، اما به گفته مسولان ناسا این دهانه‌های برخوردی سطح عطارد -که در تصاویر اخیر فضاپیمای مسنجر از سطح این سیاره تهیه شده است- شباهت عجیبی به شخصیت کارتونی میکی‌موس دارد.

زیبایی بی‌کران: در این تصویر که از آسمان کوئینزلند استرالیا گرفته شده است، زیبایی بی‌کران کهکشان راه شیری خودنمایی می‌کند؛ کهکشانی که فاصله انتها تا انتهای دیسک ستاره‌ای آن 120 هزار سال نوری است. عکاس این تصویر، راس بنینگ، می‌گوید: «این عکس به عنوان یک آزمایش گرفته شد، اما من از نتیجه بسیار خوشحالم.»

تیله آبی: بسیاری از مردم عاشق تصویرهایی از زمین هستند که با عنوان «تیله آبی» معروف هستند. این تصویر یکی از همین تصویرها است که به دلیل آنکه مربوط به ناحیه قطب شمال است، شاید چندان با تصور همیشگی شما همخوانی نداشته باشد. با این وجود، علاوه بر ابرهای چرخان ضخیم سفیدرنگ که در عکس غالب هستند، گستردگی بیابان‌های یخ‌زده قطبی به خوبی نمایان است.

نمای باشکوه: در این تصویر ماهواره‌ای که بر فراز اقیانوس آرام گرفته شده است، پدیده نوری رنگین کمان مانندی مشاهده می‌شود که به شکوه خورشید (Glory) مشهور است. شکوه خورشید که معمولا به شکل حلقه‌های هم‌مرکز رنگی در جلو مه ظاهر می‌شوند، زمانی شکل می‌گیرند که قطرات آب درون ابرها نور خورشید را به سوی یک منبع نوری –که در این عکس خورشید است- پراکنده می‌کنند. واضح‌تریی شکوه خورشید زمانی شکل می‌گیرد که مشاهده‌گر به سمت پایین و به ابرهای نازکی با قطراتی به قطر 10 تا 30 میکرومتر نگاه کند.

جاسوس فضایی:در طی 15 ماه گذشته، فضاپیمای نظامی X-37B طی یک پرواز آزمایشی محرمانه مشغول پرواز بر بالای زمین بود. این تصویر فروسرخ که مربوط به یک فیلم ویدئویی است، فرود این شاتل روباتیک را در پایگاه نیروی هوایی واندربرگ در کالیفرنیا در روز سه‌شنبه به تصویر می‌کشد.

شناور در هوا:این نمایش زنده تلویزیونی در شبکه تلویزیون دولتی چین، آخرین گام برداشته شده این کشور در راه رسیدن به ایستگاه فضایی سرنشین‌دار را به تصویر می‌کشد. فضانوردان چینی، لیو وانگ (چپ)، جینگ هایپنگ (راست) و لو یانگ (راست) درون ماژول مدارگرد آزمایشی این کشور به نام تیانگونگ 1 (به معنای کاخ آسمانی) شناور در هوا دیده می‌شوند.

لیو یانگ (راست) نخستین زن چینی است که به فضا می‌رود. به نقل از آژانس خبری دولتی چین، شینهوا، وی در این باره می‌گوید: «من احساس افتخار می‌کنم که به نیابت از صدها میلیون زن چینی به فضا پرواز می‌کنم.»